Voorleesdagen 2024 | Lesideeën voor kleuters

Van 24 januari tot en met 3 februari zijn de Nationale Voorleesdagen 2024. Dit jaar staat het prentenboek Help! Een verrassing van Miriam Bos centraal. Ook is er aandacht voor negen andere boeken die de Prentenboek TopTien compleet maken.

Over Help! Een verrassing! August houdt niet van verrassingen. Suus is dol op rennen, springen en wilde dingen doen, terwijl August het liefst leest, luiert en mooie dingen maakt. Augusts fantasie gaat met hem op de loop. Hij bedenkt de meest verschrikkelijke situaties waarmee Suus hem zou kunnen verrassen. Maar de werkelijkheid pakt anders uit …

Prentenboek TopTien

Beer zoekt een beste vriend

Beer zoekt een beste vriend is één van de boeken uit de PrentenboekTopTien. Bij dit boek vind je gratis lessuggesties van uitgeverij Lemniscaat.

Zwarte Beer voelt zich alleen, dus besluit hij op zoek te gaan naar een vriend. Gelukkig ontmoet hij Bruine Beer, die in hetzelfde schuitje zit. De beren besluiten om samen naar een vriend op zoek te gaan. Ze zoeken overal, maar de vriend is nergens te vinden. Of was hij er al die tijd al? Bij dit boek bedachten Karin en ik het spel 'Berenvrienden'. --> Download het spel gratis Tip! Print het spelbord op A3 formaat.

Lesideeën bij Help! Een verrassing!

(Kring)activiteiten

Startactiviteit - de picknickmand

Voorbereiding
Vul een picknickmand met het boek Help! Een verrassing!, een geruit kleed of theedoek, twee appels, twee shuttles, twee kleurpotloden, twee cupcakevormen , twee glazen of bekers en twee eikels. Zet de picknickmand in de kring.

Introductie
De kinderen ontdekken de picknickmand. Vraag wat dit is en waarvoor je het kunt gebruiken. Pak het boek Help! Een verrassing! eruit. Lees de titel voor en vraag wat 'een verrassing' is. Vertel dat Suus in dit verhaal een verrassing voor haar vriend August heeft. Vraag de kinderen goed te luisteren wat dit is. Lees het verhaal voor.

Stel na afloop enkele vragen:
- Wat was de verrassing?
- Wat hoopte August dat de verrassing níet zou zijn?
- Waar wordt hij bang van?
- Waar houdt Suus van?
- Ben jij meer als August of meer als Suus?

Aan de slag
Vertel de kinderen dat ze de komende tijd elke dag twee dezelfde voorwerpen uit de mand mogen halen. Bij elk paar voorwerpen uit de mand worden twee activiteiten gedaan: één activiteit passend bij Suus en één activiteit passend bij August.
Spreid het kleed uit en zet de picknickmand erop. Elke keer als een activiteit is gedaan, wordt het bijbehorende voorwerp op het picknickkleed gelegd.

Activiteiten bij de voorwerpen uit de picknickmand

Activiteiten bij: De appels

Appelrace - Suus
Suus kijkt naar de appels in de picknickmand en krijgt een idee. Daar weet ze wel een wild spelletje mee!
Zet buiten een parcours uit met pionnen waar tussendoor geslalomd kan worden. Leg op elke pion een appel (rode bal of pittenzak). Twee kinderen gaan samen door het parcours: het ene kind op een fiets of voor een trekkar, het andere kind in een kar achter de fiets of op de trekkar. Het kind dat fietst of trekt slalomt tussen de pionnen door zonder deze te raken. Het kind dat op de kar zit probeert de appels al rijdend te pakken. Hij legt de appels in de kar. Hoeveel appels kan elk tweetal verzamelen?

Een appelstilleven - August
August kijkt vol bewondering naar zijn glimmende appel. Wat zou hij deze mooi na kunnen schilderen!
Leg verschillende soorten fruit klaar, waaronder één of meer appels. Vraag de kinderen hier een compositie mee te maken. Geef elk kind een vel papier en laat ze de compositie natekenen of schilderen.
Tip! Leg de compositie buiten. Geef elk kind stoepkrijt en laat de compositie natekenen.

Activiteiten bij: De shuttles

Shuttle schieten – Suus
De shuttle komt tevoorschijn en Suus gaat er meteen mee gooien.
Span een draad. Hang er met wasknijpers meerdere (geruite) theedoeken aan. Leg een springtouw op enige afstand van de theedoeken. Elk kind pakt een badmintonshuttle en probeert deze tegen een theedoek (picknickkleed) te gooien. Als dit lukt, doet het kind een stap naar achter en probeert het opnieuw.
Uitbreiding: Geef de kinderen een badmintonracket en laat ze nu met het racket de shuttle tegen het picknickkleed slaan.

Shuttle spotten – August
August volgt de shuttle die Suus gooit met z’n ogen. Hij houdt niet van gooien en kijkt er liever naar.
Bevestig een shuttle met een korte draad aan een snaar van een badmintonracket. De kinderen zitten in een kring. Beweeg het racket met daaraan de shuttle rustig door de kring. De kinderen volgen de shuttle met hun ogen. Varieer in het tempo waarin je het racket heen en weer beweegt.
Noem de naam van een kind. De kinderen luisteren goed. Wanneer ze hun eigen naam horen, reageren ze direct door de shuttle rustig aan te tikken.

Activiteiten bij: De kleurpotloden

Kletterende kleurpotloden – Suus
Als Suus de kleurpotloden ziet, begint haar hele lijf te wiebelen. Daar kan ze leuke dingen mee doen!
Geef ieder kind een kleurpotlood en vraag ze aan één kant van de ruimte te gaan staan. Laat de kinderen een manier bedenken om het potlood naar de andere kant te krijgen zonder dat het de grond raakt. Kies één manier en laat alle kinderen het kleurpotlood op deze manier naar de overkant brengen. Kinderen die hun potlood laten vallen, lopen terug naar het startpunt en proberen het nog een keer. Als iedereen de overkant heeft bereikt, bedenk je samen een nieuwe manier.
Suggesties:
- tussen de vingers
- op je hoofd
- horizontaal op twee vingers
- verticaal op twee vingers
- horizontaal op één vinger
- verticaal op één vinger
- in de elleboogholte
- boven je oor
- in je haar
- tussen je neus en je bovenlip
- samen met een ander kind: tussen de wijsvingers (de wijsvinger van het ene kind en de wijsvinger van het andere kind)

Kleurpotlodenkunst – August
August kijkt naar de mooie kleuren van de kleurpotloden op het picknickkleed. Hij ziet er allerlei vormen in.
Zorg voor voldoende kleurpotloden. Vraag de kinderen om met de kleurpotloden een kunstwerk te maken. Noem iets uit het boek Help! Een verrassing! wat gemaakt moet worden, bijvoorbeeld een boom, een vos, een wiel van een fiets, een paddenstoel, een picknickmand, een blaadje, een badmintonracket, de bizon, een bloem. De kinderen maken het kunstwerk door de potloden in de vorm van het figuur op de grond of op een tafel neer te leggen. Bekijk elkaars kunstwerken en noem hierna het volgende wat moet worden gemaakt.

Activiteiten bij: De cupcakes

Rommelige torens – Suus
Suus en August hebben de cupcakes opgegeten. Suus wil graag een bouwwerk maken.
Pak de lege cupcakevormen uit de picknickmand en voeg hier meer dezelfde vormen aan toe. Laat de kinderen hier nog drie of vier andere materialen bij zoeken die stapelbaar zijn, zoals blokken, bekers, stoelen, kurken, boeken, broodtrommels, puzzelstukken, (tel)dopjes, kussens, borden. Geef de opdracht met vier of vijf verschillende materialen een toren te bouwen. De kinderen kunnen dit individueel in de bouwhoek doen of klassikaal door om de beurt iets aan de toren toe te voegen. De kinderen kunnen ook in kleine groepjes werken. Elk groepje zoekt en gebruikt vier of vijf verschillende materialen.
Variatie: maak groepjes en geef elk groepje eenzelfde verzameling van vier of vijf stapelbare voorwerpen, bijvoorbeeld een stoel, vijf blokken, drie cupcakevormen en veertien kurken. Laat ieder groepje een zo hoog mogelijke toren bouwen binnen een tijdslimiet van bijvoorbeeld twee minuten. Wie heeft wanneer de tijd om is de hoogste toren staan?

Nette torens – August
August houdt van orde en rust. Hij vindt de toren van Suus rommelig en druk.
Gebruik dezelfde voorwerpen als bij de vorige activiteit. Hiermee heeft Suus torens gebouwd. Laat de kinderen de voorwerpen sorteren.  
August wil ook een toren maken maar gebruikt hiervoor één materiaal. Start met de cupcakevormen en laat de kinderen, individueel, in groepjes of klassikaal, hier een zo hoog mogelijke toren van bouwen. Neem hierna een volgend voorwerp en laat opnieuw een bouwen. Vergelijk deze met de cupcakevormentoren. Welke is het hoogst? Ga verder met het derde voorwerp en ga zo door. Vraag met welk materiaal het het makkelijkst was om een toren te bouwen. Vergelijk de torens met elkaar: meet met de handen hoe hoog iedere toren is geworden en kijk welke toren het laagst en welke toren het hoogst is.

Activiteiten bij: De bekers of glazen

Rond in een rij – Suus
Suus pakt een beker en ziet de ronde vorm. Ze rent door het bos op zoek naar ronde dingen.
Laat een ronde beker of een rond glas aan de kinderen zien en wijs op de cirkelvorm aan de onder- of bovenkant. Vraag welke vorm dit is. Geef de kinderen de opdracht om in het lokaal of in het huis op zoek te gaan naar voorwerpen waar een ronde vorm in te zien is. Stel een tijdslimiet, bijvoorbeeld vijf minuten. De kinderen verzamelen alle voorwerpen op een van tevoren aangegeven plek. Wanneer de tijd om is, bekijk je de voorwerpen. Is er een rond vorm in te zien? Tel samen met de kinderen hoeveel voorwerpen er zijn gevonden.
Breid dit uit door de kinderen een nieuwe opdracht met de gevonden voorwerpen te geven. Laat ze de voorwerpen op een rij zetten van klein naar groot. Geef opnieuw een tijdslimiet, bijvoorbeeld een minuut. Lukt het de kinderen om binnen de tijd een juiste volgorde te maken.

Rond in rust – August
August ligt te luieren op het picknickkleed. Terwijl hij naar de beker kijkt, maakt hij de ronde vorm na met zijn vinger in de lucht.
Ga op zoek naar een rustig instrumentaal muziekstuk, zoals ‘Feather Theme’ uit de film ‘Forrest Gump’. Kijk in het begin van het boek Help! Een verrassing! naar August die lekker ligt te luieren. Vraag hoe dat eruit ziet en laat de kinderen op zoek gaan naar een plekje waar ze net als August kunnen gaan liggen. Laat de beker of het glas uit de picknickmand zien en vraag welke vorm het heeft. Bedenk samen met de kinderen ronde bewegingen die je met je lichaam kunt maken, zoals met je benen, je voeten, je knieën, je tenen, je handen, je armen, je vingers, je ellebogen, je hoofd, je buik, je schouders, je ogen. Kies de eerste beweging en start de muziek. De kinderen maken liggend de beweging met hun lichaam op het ritme van de muziek. Geef een signaal, bijvoorbeeld door met een belletje te rinkelen of zacht in de handen klappen, en noem het volgende lichaamsdeel waarmee de kinderen weer een ronde beweging gaan maken. Ga door tot de muziek is afgelopen en start het fragment eventueel opnieuw.

Activiteiten bij: De eikels

Dollen met eikels – Suus
Suus dolt met de eikels die ze in de picknickmand heeft gevonden.
Zet enkele manden neer en leg op enige afstand van elke mand een hoepel. Zorg dat de afstanden per mand verschillen. Leg eikels in de hoepels. De kinderen gaan net als Suus dollen met de eikels. Ze gaan in een hoepel staan, pakken een eikel en mikken deze in de mand.
Voeg verschillende getalsymbolen of getalbeelden aan de manden toe. Hang kaartjes op of teken dit met stoepkrijt of Woody’s van Stabilo. Als de kinderen raak hebben gemikt, kijken ze naar het getal op de mand. Dit is het aantal punten dat ze hebben gescoord. De kinderen proberen zo veel mogelijk punten proberen te halen en kunnen wisselen van hoepel. Speel wie de meeste punten haalt of wie het eerst tien punten heeft.

Eikelspoorzoekertje – August
August houdt ervan om rustige, veilige dingen te doen. Met eikels legt hij een spoor voor Suus.
Laat een kind met eikels een spoor leggen en laat de andere kinderen het spoor volgen. Voeg hierna materiaal aan de eikels toe, zoals kleurpotloden. Laat nu een kind een spoor leggen met de eikels en de kleurpotloden waarbij deze in een patroon liggen, bijvoorbeeld eikel – eikel – kleurpotlood – eikel – eikel – kleurpotlood. De andere kinderen volgen het spoor en ontdekken het patroon. Vervang het kleurpotlood door andere materialen en laat opnieuw een spoor leggen. Ga zo verder.
Variatie: haal een voorwerp uit het patroon en laat de kinderen ontdekken op welke plek iets ontbreekt en wat het is. Of maak meerdere vertakkingen aan het spoor waarvan er maar één het juiste patroon heeft. Laat de kinderen ontdekken welk spoor dit is.

De laatste activiteit is gedaan en de picknickmand is leeg.  

Afsluitende activiteit

Laat de lege picknickmand zien. Zeg: “Weet je wat? Morgen gaan we weer wat doen. Maar wat, dat is nog een verrassing!”. Organiseer voor de volgende dag een picknick met echte lekkernijen. Stop alles samen met een groot picknickkleed in de picknickmand en geniet samen van de verrassing.

Vraag wie nieuwsgierig was naar de verrassing en wie het spannend vond.

Ideeën voor de hoeken | Help! Een verrassing!

Picknicken
Laat de kinderen picknicken in het lokaal, in de gang of buiten. Geef ze een groot kleed, een mand en benodigdheden voor de picknick zoals servies en speelfruit, -brood en groenten. Laat ze het boek Help! Een verrassing! bekijken voordat ze gaan picknicken.

Picknicken - motorische activiteiten
Vul een pan met pasta en doe hier rode kralen bij. De rode kralen zijn de tomaten. De kinderen moeten de tomaten met mes en vork uit de pasta halen. Kinderen die dit lastig vinden, krijgen een lepel.

O jee, we willen gaan picknicken, maar er zitten insecten tussen het eten! Die moeten eruit! Verzamel kunststof etenswaren zoals de AH-mini's. Leg hier kunststof insecten tussen (Credu.nl). Met een pincet verwijderen de kinderen de insecten.

Picknicken - kralenplank
- De kinderen ontwerpen een boterham met beleg met de kralenplankontwerper op de iPad en leggen deze hierna na op een echte kralenplank.
- De kinderen leggen zelf brood & banket op de kralenplank.

Picknicken - groepstekening
Teken met Woody's een picknickkleed op tafel en laat de kinderen hierin tekenen.
Tip! Zet speelfiguren of knuffels van een eekhoorn (Suus) en een vos (August) klaar. Deze kunnen op of bij het picknickkleed worden gezet als alles is getekend.

Picknicken - letters / beginklank
Maak een picknickkleed met enkele letters erop. De kinderen die al wat letters kennen, gaat op zoek naar producten die met deze letter beginnen. Wij gebruikten hiervoor de AH-mini's.

Downloads | Help! Een verrassing!

Picknicken! - categoriën en letters

Voor deze download is het handig om de mini's die je enkele jaren geleden bij Albert Heijn kon sparen te hebben.
* De picknickkleden met de afbeeldingen: de kinderen kijken naar de afbeelding en ontdekken wat dit is. Ze gaan op zoek naar mini's in deze categorie en leggen ze bij de afbeelding op het picknickkleed. Lukt het ze om bij elke categorie iets te vinden?
* De picknickkleden met de letters: de kinderen kijken naar de letter en gaan op zoek naar een mini met deze letter vooraan in het woord. Ze leggen de mini op de letter. Er zijn letters gekozen waarvan in ieder geval een mini te vinden is, zoals m-melk, h-hagelslag, p-pannenkoek, k-kaas, b-brood, a-appel, s-sap, v-vis, r-raketje, t-tomaat

--> Download de picknickkleden